Week 1 algemene interne - Week 1 algemene interne/oncologie IC oncologische basis principes - Studeersnel (2024)

Vak

Universiteit

Rijksuniversiteit Groningen

Geüpload door:

Aanbevolen voor jou

• 34Samenvatting Toetsvragen Blok GeneeskundeJu.co.schap Geneesk.Samenvattingen100%(1)
• 90Statusvoering PDAJu.co.schap Geneesk.Samenvattingen100%(1)

Reacties

Andere studenten bekeken ook

• Answers training exercises
• Tentamen 1 maart 2013, vragen en antwoorden
• Summary Strategic Brand Management, Keller
• Tentamen 2016, vragen en antwoorden
• Samenvatting Introduction to the practice of statistics
• Summary Discovering the Humanities, Sayre, lectures

Gerelateerde documenten

• Summary The political system of the European Union, Simon Hix and Bjorn Hoyland - Chapter 1 to 13
• Oefenvragen Ontwikkelingspsychologie
• Summary Working Through Conflict Joseph P. Folger; Marshall Scott Poole; Randall K. Stutman
• Summaries: book " Environmental Psychology: an Introduction ", Linda Steg; Agnes E. van den Berg; Judith I. M. de Groot
• Summary The City Reader Frederic Stout, complete - chapters 1-8
• Data Management Plan - voorbeeld dmp actigraph

Week 1 algemene interne/oncologieIC oncologische basis principesLeerdoelen  Weet je de meest voorkomende vormen van kanker op te noemen  Begrijp je hoe de diagnose kanker wordt gesteld  Begrijp je wat er nodig is om een behandelplan op te stellen  Ken je de verschillende behandeldoelen in de oncologie  Ken je de verschillende soorten systemische therapie in de oncologie  Begrijp je de meest voorkomende bijwerkingen van oncologische therapieStudiestofKumar en Clark 10e editie; hoofdstuk 6 malignant disease items:  Introduction  The biology of cancer  The symptomatic patient with cancer  Principles of cancer treatment, aims of treatment, a palliative approach, staging  Principles of chemotherapy (secties over specifieke soorten middelen lijken me niet nodig)  Side effect of chemotherapy, common side effects  Principles of endocrine therapy  Principles of biological and targeted therapyMeest voorkomende kanker bij vrouwen 1. Borst 2. Darm 3. LongMeest voorkomende kanker bij mannen 1. Prostaat 2. Long 3. DarmKinderen 1. Leukemie 2. Hersenen 3. LymfeklierMelanoom - LO: inspectie huid, longauscultatie, hepatomegalie, ascites, pleuravocht, lymfadenopathie - Lab: LDH hoog en S- - Hoge LDH = slechte prognoseAanvullend onderzoek: PET-scan, evt MRI van hersenen

• weefseldiagnose

Geen weefseldiagnose als het te invasief is (pancreas), of bij kiemceltumor (zaalbalkanker,want duidelijke tumormarkers in bloed en uitzaaiingen longen) of carcinoïdKlier van virchow (supraclaviculair) - Longcarcinoom - Maagcarcinoom - Pancreaskopcarcinoom - TestiscarcinoomProstaatkanker -> hematogene metastase naar bottenBehandeling - Geen metastasen -> curatief (behalve hersenen) - Locoregionaal -> curatief - Metastasen op afstand -> palliatief (uitzondering testiscarcinoom)Eierstokkanker - Groei buikomvang - Pas laat symptomen, als het uitgezaaid is naar het buikvlies - Symptomen: obstipatie, ileus, weinig persitaltiek - Ascites (shifting dullness) - Bloed: tumormarker C- - AO: echo - Behandeling = HIPEC alleen bij primaire behandeling, niet bij een recidiefSysteemtherapie - Chemo: grijpt aan op celdeling o Cisplatin gaat tussen DNA strengen zitten o Belangrijk bij testiscarcinoom - Hormoontherapie = oudste therapie o Bij borstkanker: blokkeren oestrogeen receptor signalering o Ovariële suppressie met leuproreline o Anti-oestrogeen (tamoxifen) -> borst o Vrouwen na de overgang: aromatase-remmer (anastrozole, letrozole) o Hypofyse: LHRH-agonist - Immunotherapie (melanoom) o CTLA-4 remmers, PD-1 en PDL-1 remmers o Huid, nier en longkanker reageren goed op immunotherapie! o Bijwerking: rode huiduitslag (cortico’s) + auto-immuunziekten - Doelgerichte therapie: small molecules, antilichamen, antibody drug conjugatesBijwerkingen chemo: beenmergdepressie, misselijkheid, haaruitval, obstipatie,vermoeidheid, mucositis - Bij 75% anti-emetica effectief

• Ijzergebreks -> meest voorkomend (symptomen = moe, duizelig, bleek, hartkloppingen, bleke huid, slijmvliezen) Hb laag, ferritine laag (mannen < vrouwen <15), ijzerbindingscapaciteit hoog (?)
• Anemie chronische ziekte (onderscheid ferritine bij ACD normaal of verhoogd, terwijl bij ijzergbrek laag) CRP bepalen
• HB pathie, thalassemie
• (loodvergiftiging)MCV 80-100 normocytair
• Trauma: acuut bloedverlies
• Nierziekten (EPO tekort)
• Leverziekten
• Endocriene dysfunctie
• Hematologische maligniteit
• Medicatie
• Hemolytische anemie (reticulocyten verlaagd, haptoglobuline laag, LDH hoog,bilirubine hoog)MCV >100 macrocytair
• Foliumzuurdeficiëntie: hom*ocysteine verhoogd, LDH hoog
• Vitamine B12 deficiëntie (ziekte van crohn of pernicieuze anemie met antistoffentegen intrinsic factor/pariëtale cellen in de maag): hom*ocysteine enmethylmalonzuur verhoogd, LDH hoog
• Alcoholgebruik (ASAT en ALAT verhoogd)
• Medicatie
• Hemolytische anemie (reticulocyten verlaagd, haptoglobuline laag, LDH hoog,bilirubine hoog)Aanvullend lab
• Morfologische differentiatie
• Ferritine – geen ijzer, acute fase eiwit
• CRP (eventueel BSE)HemoglobinopathieExpressie defect
• Beta-thalassemie (>200 puntmutaties)o Autosomaal recessiefo Major = ernstige bloedafbraak vanaf 3-6e maando Ijzerstapeling zorgt voor hartfalen en leverfaleno Enorme aanmaak RBC -> hair-on end skullo Levensverwachting zonder behandeling is 10 jaaro B = stamceltransplantatie
• Tekort aan alfa globines = alfa-thalassemie (>80% door 7 deleties)o Autosomaal recessief (veel in azie, india, china, filipijnen)o MCV laag, haptolobine laag, reticulocyten hoog, LDH hoog, bilirubine hoog

Structuur defect - Beta globine mutant (>600 puntmutaties) -> sikkelcelziekte o Autosomaal recessief o Afrika/zuid en midden amerika, caribische eilanden o Vermoeid, zwak, koliekpijn bovenbuik, donkere urine, icterus, CVA, hoge pols o MCV laag, sikkelcellen in bloedonderzoek - Alfa-globine mutant (>450 puntmutaties)Blasten in perifeer bloed bij: - (premature) neonaten - Zeer zieke patiënten (sepsis) - Extreme vitamine B12 of foliumzuur deficiëntie - Extramedullaire hematopoiese - Beenmergverdringing door lymfoom of metastase solide tumor (bv. Borst- of prostaatkanker) - Acute leukemieLeukemieAcuut vs chronisch - Acuut = agressief, onrijpe cellen (leukocytose van >20% blasten) o ALL  Jonge leeftijd  Hoofdpijn/botpijn  Lymfadenopathie/hepatomegalie/splenomegalie  B = chemo/ immuuntherapie, targeted therapy o AML  50% >60 jaar  Auerse staven in AO, translocatie 15;  Chemo  Prognose: 10% overlijdt door bijwerking chemo o Onderscheid dmv flowcytometrie - Chronisch = meer geleidelijk, rijpe cellen o CLL  Meest voorkomend  >60 jaar  Vaak asymptomatisch, recidiverende infecties  Gumprechtse schollen o CML  Piekleeftijd 60 jaar  97% philadelphia chromosoom 9:  Jichtaanvallen  Hepato/splenomegalie  B = imatinibLymfoïd = ontstaan uit B of T cellenMyeloid = ontstaan uit beenmerg (dat granulocyten, RBC, trombocyten produceert)

Onderzoek zwelling CTVergrote klier - Infectieus (viraal, bacterieel, parasitair) - Auto-immuun - Systeemziekte - Maligniteit o Vergrote klier van virchow o Leukemie: acuut/chonisch o Lymfoom: hodgkin/non-hodgkin o LymfekiermetastaseStudiestof: Probleem-georiënteerd denken in de interne geneeskunde 2e druk:  Hoofdstuk: 11 Lymfeklierzwelling  Hoofdstuk: 14 Koorts  Artikel huisarts en wetenschap: vergrote lymfeklierenOnderscheid benigne - Acuut - Pijnlijk - Recentelijk ziek met koorts - Contact huisdieren - Verblijf tropisch gebied - Gebruik medicatie - Wondjes of trauma in dat gebiedLichamelijk onderzoek: kan overal zitten, ronde, gladde vorm, week (consistentie),rood/warm, moeilijke begrenzing, (druk)pijnlijkOnderscheid maligne - Geleidelijk ontstaan of langere tijd aanwezig - Niet pijnlijk - Risico: >40 jaar, roken/alcohol, eerdere maligniteit - B-symptomen - Halsklierzwelling specifiek: bestraling hals, laag in hals, virchowklierLichamelijk onderzoek: cervicaal/supraclaviculair/inguinaal/axillair (vaak links), ring vanwaldeyer, vaste/rubberachtige consistentie, wisselende relatie met omgeving, scherpebegrenzing, niet (druk)pijnlijkMetastase - Gelegen in lymfedrainage gebied primaire tumor - Wisselende vorm, onregelmatig/hard oppervlak, soms met omgeving vergroeid, soms moeilijk te begrenzen, meestal niet pijnlijk - B symptomen

DD gelokaliseerde lymfadenopathie - Longcarcinoom: hoesten, hemoptoë - Maagcarcinoom: vaak weinig symptomen, bij 30% al metastasen, vaak pijn epigastrio, misselijkheid, gewichtsverlies - Pancreaskop carcinoom: ‘stille icterus’ -> naar virchow klier via ductus thoracicus - Testiscarcinoom: 10% mannen metastase (virchow), vaak 15-35 jaar, soms doffe pijn onderin buik/perineum/scrotum - Reactieve lymfadenopathie bij lokalie infectie/huidontsteking - Kattenkrabziekte (bartonella henselae)Lymfezwelling 75% in huisartsenpraktijk = lokaal door stafylo- of streptokokken - 25% gegeneraliseerde lymfadenopatie = >2 lymfeklierregio’s aangedaan - 6-10% verwezen tweede lijn (dan blijkt 17% maligne, in huisartspraktijk 1%)DD gegeneraliseerde lymfadenopathie - (non)hodgkin lymfoom - Auto-immuunziekten - Infectieziekten (reis uitvragen!)Bij kinderen vaak bovenste luchtweginfectiePubers/jong volwassen -> pfeiffer, toxoplasmose, hogdkin lymfoomVolwassenen: metastase?

Algemene interne geneeskunde CTLeerdoelen - Bij stress en hartkloppingen kun je onderscheid maken tussen de verschillende oorzaken van hyperthyreoïdie, aritmie en psychiatrische oorzaken. - Bij algehele malaise ken je symptomen die aanwijzing geven voor een mogelijk verklaarbare oorzaak van de klacht. - Bij algehele malaise kun je onderscheid maken tussen SOLK, OSAS en hypothyreoïdie - Van de volgende ziektebeelden ken je op hoofdlijnen de behandeling: o Algehele malaise: SOLK o Hyperthyreoïdie; ziekte van Graves, toxisch multinodulair struma, ziekte van de Quervain, toxisch schildklieradenoom, medicamenteuze oorzaken van hyperthyreoïdie. o Hypothyreoïdie: ziekte van Hashimoto, medicamenteuze oorzaken van hypothyreoïdie.SOLK: algehele malaiseKlachtenclusters: gastro-intestinaal, cardiopulmonaal, bewegingsapparaat, algemeenspecifiek (moeheid, hoofdpijn, duizeligheid, concentratie/geheugenklachten)Mild - Lichte functionele belemmeringen + - 1 of enkele SOLK klachten binnen 1 of 2 klachtenclustersMatig-ernstig - Matig ernstige functionele belemmeringen + - Meerdere SOLK klachten in 3 klachtenclusters en/of - Klachtenduur langer dan verwachtErnstig - Ernstige functionele belemmeringen + - SOLK klachten in alle klachtenclusters en/of - Klachtenduur langer dan 3 maandenHyperthyreoïdie = overactiviteit schildklier - Primair = probleem schildklier (Graves, toxisch adenoom, toxisch multinodulair struma, ziekte van Quervain) o Verhoogd FTH4, verlaagd TSH (terugkoppeling) - Secundair = probleem aansturing schildklier door hypofyse (TSH-producerend hypofyseadenoom, zwangerschapsthyreotoxicose) o Verhoogd FTH4 en TSHSWEATING: sweating, weightloss, emotional lability, appetite increased, tremor, intoleranceto heat, nervousness, goitreHypothyreoïdie = tekort schildklierhormoon

• Primair = behandeling eerdere hyperthyreoïdie, ziekte van Hashimoto, jodium deficiëntie, postpartumthyreoïditis, medicatie) o Verlaagd FTH4, verhoogd TSH (terugkoppeling) o Verlaagd Hb, ijzer, foliumzuur, eGFR, natrium
• Secundair = hypopituïtarisme, hypofysaire resistentie voor T4, infectie, ischemische necrose o Verlaagd FTH4 en TSH o Verlaagd Hb, ijzer, foliumzuur, eGFR, natriumMOMS SO TIRED: memory loss, obesity, malar flush, slowness (breathing), skin en hair dry,onset gradual, tired, intolerance to cold, raised blood pressure, energy levels low, depressedZiekte van Graves
• 60% hyperthyreoïdie
• 7x vaker vrouw
• 20-40 jaar
• Oorzaak: auto-antistoffen die TSH receptoren stimuleren
• Behandeling = thyreostatica en levothyroxine
• 50% kans op remissieZiekte van Quervain = subacute thyreoïditis -> hyper
• Virale infectie bv na bovenste luchtweginfectie
• Pijnlijke zwelling, verhoogde temperatuur
• BSE en leukocyten verhoogdToxisch multinodulair struma en toxisch schildklieradenoom (hyper)
• 30% van hyperthyreoïdie
• Ouderen
• Oorzaak: activerende mutatie in TSH receptor in schildklier weefsel (primair)
• Behandeling = radioactief jodiumHashimoto (hypo)
• Vrouwen >50 jaar
• Oorzaak: auto-antistoffen tegen thyreoperoxidase (anti-TPO verhoogd!) ofthyreoglobuline (anti-TG verhoogd) -> thyreoïditis dat over

Perifere ADH resistentieBehandeling = zoutbeperking!Diabetes mellitus type 1

• 3 op de 1000

• Insuline deficiëntie door T-lymfocyt gemedieerde auto-immuunreactie die destructievan betacellen veroorzaakt -> absoluut tekort insuline

• Symptomen: polyurie, algehele malaise, polydipsie, visusklachten, vermoeidheid,gewichtsverlies, ACETON geur

• AOo Nuchter >7, niet nuchter >11.o C-peptide verlaagd of niet detecteerbaaro Antilichamen GAD

• Behandeling = glucoseregulatie dmv kortwerkende insuline 3dd, 1dd langwerkendvoor nachtDiabetes mellitus type 2

• 33 op de 1000

• Insulineresistentie

  See Also

  Boeksamenvatting bij Clinical Medicine - Kumar & Clark - 9e druk

• Symptomen:D = 2x nuchter >7 of niet nuchter >11.

• Beginnen DM2 C-peptide verhoogd

• Behandeling = glucoseregulatie (metformine)o Bijwerking = misselijkheid, vit b12 tekortHypercalciëmie

• Als totaal Ca >2/l

• Kan leiden tot pancreatitis of nierstenen

• Oorzaken: hyperparathyreoidie, maligniteit, vit D gerelateerd,bijnierschorsinsufficiëntie, medicamenteus (lithium, thiazidediuretica), immobilisatie

• Symptomen: polydipsie, polyurie, algehele malaise, misselijkheid, braken, vermoeid

• Lab: vrij calcium verhoogd, PTH normaal of verlaagd

• Bradycardie ECG!

• Behandeling = staken thiazidediureticao Infuus met furesemide ter bevordering calciurieo Suppletie bisfosfonateno Calcitonineo HemodialyseDD bleekzien

• Anemieo Hardkloppingen, kortademigheid, duizeligheid

• Shocko Koud en klam aanvoelen, lage bloeddruk, snelle pols

• Chronische ziekte (nier/lever)

• Bloedverlies (intern en extern)o Gastrointestinaal of urogenitaal

• Hypothyreoïdie

• Infectie (endocarditis kan leiden tot vasoconstrictie en anemie)

• Vasoconstrictie door kou of angst

• Albinisme

• Leukemie

• Stollingsfactordeficiëntie

• TrombocytopenieAnemie

• Aanmaak: ijzergebrek, pernicieus (vit B12)

• Verbruik: hemolytisch (auto-immuun, erfelijk, infectie)

• Verlies: bloedingDD wisselend bewustzijn

• Delier

• Hypoglycemie

• Epileptische aanval (convulsies/tongbeet/abnomale oogbewegingen)

• Intoxicatie (alcohol, drugs, medicatie)

• Herseninfarct of bloeding

• Meningitis/encefalitis

• Hypoxie/hypercapnie: kortademigheid, cyanose, hoofdpijn

• Elektrolytstoornissen: hyponatriëmie/hypernatriëmie

• Psychiatrisch: hallucinaties, wanen

• SlaapstoornissenHypoglycemie (<3/l)Symptomen

• Trillen of beven

• Zweten

• Hartkloppingen

• Hongergevoel

• Verwarring

• Hoofdpijn

• Duizeligheid

• Bewusteloosheid

• Hoge polsBehandeling = langzaam werkende koolhydraten. Bij geen bewustzijn = glucagon 1mgintramusculair, of glucose 50 ml 50% intraveneusDelier

• Prevalentie 0%, bij acuut opgenomen ouderen = 20-30%

• Oorzaak = infectie, koorts, dehydratie, elektrolytstoonissen

• Hypoactief of hyperactief:o Snelle veranderingen aandacht en bewustzijno Verwardheid en desorientatie